Wiadomości

Wtorek, 13 kwietnia 2021

Krakowiacy, Lachy, Górale – stroje wsi małopolskiej

Ukazał się liczący dziesięć tomów album pt. „Krakowiacy, Lachy, Górale – stroje wsi małopolskiej” wydany przez Małopolskie Centrum Kultury SOKÓŁ w Nowym Sączu. Nad obszernym dziełem przez kilka lat pracował zespół redakcyjny: Maria Brylak Załuska (redaktor serii), Piotr Kulig, Małgorzata Wójtowicz Wierzbicka, Jerzy Starzyński (teksty, wybór materiału ilustracyjnego), Elżbieta Pobiegły, Maria Magdalena Kroh (konsultacja merytoryczna).

Tom VII poświęcony jest strojom górali podhalańskich i ochotnickich. Część o góralach ochotnickich opracowała Katarzyna Fiedler. W publikacji znajduje się szczegółowy opis dotyczący strojów górali z Ochotnicy i Tylmanowej, bogato ilustrowany zdjęciami zarówno współczesnymi jak i archiwalnymi. Zdjęcia przekazali mieszkańcy, Wiejskie Ośrodki Kultury oraz Urząd Gminy w Ochotnicy Dolnej.  

 „Krakowiacy, Lachy, Górale – stroje wsi małopolskiej” to wydawnictwo ukazujące urodę, bogactwo i różnorodność tradycyjnych, świątecznych strojów oraz codziennych ubiorów chłopskich noszonych niegdyś w małopolskich wsiach. To pierwsze takie wydawnictwo kompleksowo ujmujące problematykę stroju, jego rozwój i przemiany na przestrzeni lat, charakterystykę odświętnych strojów kobiecych i męskich, strojów ślubnych, ubiorów dziecięcych, codziennych oraz tych noszonych współcześnie przez zespoły regionalne”.

Jak czytamy we wstępie do tej publikacji strój od zawsze pełnił w tradycyjnej społeczności wiejskiej niezwykle ważną rolę. Demonstrował przynależność do stanu chłopskiego i do swojej lokalnej grupy. Po ubiorze rozpoznawano zamożność, pozycję społeczną oraz stan cywilny. Świąteczny, paradny – noszony podczas ważnych wydarzeń i uroczystości – spełniał rozliczne funkcje obrzędowe.

Strój bujnie się rozwijał i ewoluował  na przestrzeni lat. Najstarsze ubiory miały proste, archaiczne kroje, naturalne kolory oraz skromne, choć wysmakowane zdobnictwo. Z czasem wprowadzano coraz więcej przemysłowych barwnych, wzorzystych tkanin oraz bogatszą ornamentykę.

Na terenie  dzisiejszego województwa małopolskiego istniało dawniej bez mała trzydzieści odmian wiejskiego stroju odświętnego w obrębie kilkunastu zamieszkałych tu grup etnograficznych.

Obecnie tradycyjne stroje znane są przede wszystkim dzięki licznym w Małopolsce zespołom folklorystycznym. Wyjątkiem jest  Podhale, gdzie góralskie ubrania do dziś zakładane są prywatnie, na świąteczne rodzinne i religijne okazje.

Album wkrótce będzie można obejrzeć w Gminnej Bibliotece Publicznej w Ochotnicy Dolnej i jej filiach oraz w Wiejskich Ośrodkach Kultury w Ochotnicy i Tylmanowej.

Źródło: sadeczanin.info